Didactiek en het opleiden van leraren

Ben je leraar, docent, lerarenopleider, trainer en zie je zo nu en dan door de theoretische bomen het praktische bos niet meer?

Verschillende didactische aanpakken strijden om je aandacht: Model Directe Instructie, Onderzoekend Leren, Formatief Handelen, Regie in de Klas, Pedagogisch Tact, Lessen in Orde, Leeromgeving als Instrument, of GroepsDynamisch Werken… er is genoeg te kiezen.

Elke didactische aanpak heeft een theoretische onderbouwing, een overtuigend verhaal en elke aanpak heeft voldoende wetenschappelijke bewijs. Hoe kies je dan voor jouw praktijk de juiste aanpak?

Tijdens mijn promotieonderzoek ontdekte ik op basis van een uitgebreide literatuurstudie het didactisch klaverblad. Het didactisch klaverblad is een model dat laat zien dat leraren aandacht geven aan vier basiskenmerken van een les voor een veilig en uitdagend leerklimaat: Fysieke factoren, Relatie, Inhoud en Structuur (FRIS). De les is altijd ergens (fysiek), met contact tussen een leraar en leerlingen (relatie), over een onderwerp (inhoud), en georganiseerd met afspraken (structuur).

Dit didactisch klaverblad of FRIS-model kan je helpen het onderliggende patroon dat onder allerlei didactische aanpakken schuilgaat, zichtbaar te maken. In de genoemde didactische aanpakken kun je vaak een voorkeur voor één van deze kenmerken vinden. En vanuit die voorkeur krijgen ook de andere klaverbladen hun eigen invulling.

Zo geeft men bij ‘Pedagogisch Tact’ de relatie tussen leraar en leerling een belangrijke plek. Tom Bennet, doordenkt t.b.v. regie in de klas tot in detail welke structuur nodig is. Onder formatief handelen worden alle inhoudelijke handelingen verstaan die leraren uitvoeren om de leeractiviteiten van leerlingen in kaart te brengen.

Denk jij: “De ene les is de andere niet en geen klas is hetzelfde.” Of heb je de overtuiging dat effectief onderwijs om een evenwichtige aandacht voor alle vier kenmerken vraagt? Vind je het interessant om didactisch te leren redeneren? Wil je leren hoe je bewuster didactische keuzes kunt maken ten behoeve van de kwaliteit van je onderwijs? Wil je de professionele dialoog over jouw didactische keuzes voeren?

Kom dan naar het mini-symposium en kies voor de workshop over het didactisch klaverblad (FRIS-model).

Op 23 april 2025 | 15.00 tot 19.00 verzorg ik een workshop over het FRIS-model op het symposium Innovatief Onderwijs voor Duurzaam Leren georganiseerd door het Lectoraat Onderwijsinnovatie en ICT van Windesheim

Kom jij ook? Schrijf je hier in.